Wisselingen Fiduciair Management 2023

In 2023 is gepubliceerd dat € 10.79 miljard* aan pensioenvermogen van fiduciair manager is gewisseld. Daarnaast is er € 1.87 miljard vermogen van een pensioenfonds overgegaan naar een ander pensioenvehikel, maar zonder wissel van fiduciair manager.

Ongeveer € 6.7 miljard is toe te schrijven aan de fusie tussen Media Pensioen Diensten en pensioenfonds Media PNO. Deze op papier grote wisseling heeft in de praktijk weinig impact. Het pensioenfonds en de uitvoerder/fiduciair manager waren al sterk met elkaar verbonden.

Daarnaast zijn er nog twee pensioenfondsen die actief voor een andere fiduciair manager hebben gekozen. In vergelijking met 2022 en 2021 is er afgelopen jaar relatief weinig pensioenvermogen van fiduciair manager gewisseld. Dit blijkt uit onderzoek van Exelerating over het jaar 2023.

*Pensioenfondsen die een wisseling in 2022 aankondigden, waarvan de wisseling in 2023 is geëffectueerd, zijn in dit onderzoek niet meegenomen. De onlangs aangekondigde liquidatie van pensioenfonds NLR en collectieve waardeoverdracht naar Aegon Leven is in dit onderzoek niet meegenomen. De effectuering zal pas in 2024 plaatsvinden.

Het jaar 2023

In 2023 hebben 11 pensioenfondsen ervoor gekozen om het pensioenvermogen bij een andere fiduciair manager onder te brengen of om te wisselen van uitvoeringsvorm. Indien er wordt gewisseld van uitvoeringsvorm stapt het pensioenfonds over naar een Algemeen Pensioenfonds (APF), een Bedrijfstakpensioenfonds (BPF), verzekeraar of premiepensioeninstelling (PPI).

Nieuwe fiduciair manager

In totaal hebben drie pensioenfondsen in 2023 aangekondigd de fiduciaire dienstverlening aan een andere fiduciaire manager toe te vertrouwen. Twee pensioenfondsen hadden het fiduciair beheer (deels) onder eigen verantwoordelijkheid in house georganiseerd. De op papier grootste overgang van pensioenvermogen heeft plaatsgevonden bij pensioenfonds Media PNO. Uitvoeringsorganisatie en fiduciair manager Media Pensioen Diensten (MPD) is begin dit jaar gefuseerd met het pensioenfonds Media PNO. Zodoende ligt het fiduciair beheer van het pensioenvermogen nu officieel geheel bij het pensioenfonds zelf. Alhoewel op papier MPD de externe fiduciair manager was van MPD, was deze uitvoerder al zeer sterk verbonden met het pensioenfonds Media PNO. In totaal gaat het om een pensioenvermogen van bijna € 6.7 miljard. Het ondernemingspensioenfonds van verpakkingenspecialist TDV heeft gekozen voor fiduciair manager BlackRock. Met de overdracht naar BlackRock is een pensioenvermogen van € 586 miljoen gemoeid. Tot slot pensioenfonds DHL, dat in zee is gegaan met Aegon Asset Management. Het betreft een pensioenvermogen van € 1.2 miljard dat nu onder een volledig fiduciair mandaat bij Aegon AM komt te liggen. Aegon AM was al dienstverlener op het gebied van beleggingsoplossingen voor het pensioenfonds.

Overstap naar Algemeen Pensioenfonds/PPI

In 2023 hebben zes pensioenfondsen gekozen voor de overstap naar een Algemeen Pensioenfonds of PPI, met als gevolg vijf wisselingen van fiduciair manager. In 2022 stapten slechts twee fondsen over naar een APF. Pensioenfondsen Astellas en Aon Groep Nederland hebben gekozen voor STAP. Het fonds van de de farmaceut Astellas heeft met name vanuit kostenoverwegingen besloten om de uitvoering aan STAP over te laten. Daarmee gaat een pensioenvermogen van ongeveer € 412 miljoen over van de oude fiduciair manager, Goldman Sachs AM, naar Aegon AM, de fiduciair van STAP. Pensioenfonds Aon heeft een eigen kring bij STAP gekregen. In termen van vermogen is er feitelijk niets veranderd, want Aegon AM was fiduciair manager van het pensioenfonds en vervult die taak ook bij STAP. Het pensioenvermogen dat overging lag rond de € 638 miljoen.

De helft van de fondsen die heeft gekozen voor een APF is naar Het Nederlandse Pensioenfonds (HNPF) overgegaan. De grootste van deze drie is Xerox, dat een in-house beheerd fiduciair vermogen van € 750 miljoen overdraagt aan de fiduciair manager van HNPF, Van Lanschot Kempen IM. Het pensioenfonds van de Nederlandse tak van PepsiCo heeft eveneens besloten de uitvoering over te dragen aan HNPF. Het kleine ondernemingspensioenfonds had een pensioenvermogen van € 282 miljoen dat onder fiduciar beheer van BlackRock lag en nu door Van Lanschot Kempen beheerd zal worden. Bij het  ondernemingspensioenfonds Croda beheerde BNP Paribas, als fiduciair manager, ongeveer een pensioenvermogen van € 200 miljoen. Het grootste deel van dat vermogen, € 190 miljoen, is afkomstig uit de module Basispensioen en gaat met de overdracht via het HNPF naar Van Lanschot Kempen. De resterende € 10 miljoen – van de module Beleggingspensioen – wordt overgedragen aan de PPI van BeFrank en valt daarmee onder fiduciair beheer van Goldman Sachs AM.

Het pensioenfonds van Deutsche Bank Nederland is het enige fonds dat in 2023 heeft gekozen voor Centraal Beheer APF. Het pensioenvermogen verhuist hiermee van fiduciair manager DWS naar Achmea IM, de fiduciair manager van Centraal Beheer. In totaal gaat het om een pensioenvermogen van € 411 miljoen.

Overgang naar verzekeraar

In 2023 heeft het gesloten pensioenfonds van Ernst & Young besloten zich op te heffen en alle pensioenen over te dragen aan Aegon Leven, de herverzekeraar van de bestaande pensioenregeling. De beleggingen die vallen onder dit garantiecontract, ter waarde van € 846.7 miljoen, blijven in feite onder beheer van Aegon AM. Aegon AM was namelijk ook de vermogensbeheerder van Aegon Leven. Het fonds heeft daarnaast nog enkele bijspaarregelingen lopen die door Goldman Sachs AM (voormalig NN IP) worden beheerd. Deze regelingen met een waarde van bijna € 39 miljoen worden omgezet in ouderdomspensioen. Daarnaast is er nog een Algemene reserve ter waarde van € 188.3 die onder fiduciair beheer van Goldman Sachs AM viel. Deze beleggingen zullen eveneens overgaan naar de verzekeraar Aegon Leven, waarvan Aegon AM de vermogensbeheerder is. Tot slot zijn er nog twee hele kleine overdrachten die voortvloeien uit de overgang van pensioenfonds Aon en Mn Services. In het geval van pensioenfonds Aon heeft een select groepje oud-deelnemers en gepensioneerden gekozen voor een speciale opt-out bij Zwitserleven. Deze opt-out houdt in dat er een levenslang gegarandeerd geïndexeerd pensioen bij Zwitserleven is ingekocht. Het gaat om 168 deelnemers met een gezamenlijk pensioenvermogen van € 58 miljoen. Daarnaast is bij de overdracht van Mn Services naar Metaal en Techniek het lopende invaliditeitspensioen ter waarde van € 2.4 miljoen bij ASR ondergebracht.

Aansluiting bij BPF

Afgelopen jaar is er maar één fonds dat zich heeft aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds en dat is Mn Services, het pensioenfonds van de gelijknamige uitvoerder. De overgang naar Metaal en Techniek heeft echter geen gevolgen voor overdracht van pensioenvermogen, want beide fondsen hebben MN als fiduciair manager. In totaal draagt Mn Services € 388.4 miljoen over aan Metaal en Techniek. Een heel klein deel € 2.4 miljoen gaat naar verzekeraar ASR.

Fiduciair Managers

Pensioenfonds Media PNO

Het pensioenfonds heeft naar aanleiding van eerder uitgevoerde strategische heroriëntaties besloten te fuseren met de eigen uitvoeringsorganisatie, Media Pensioen Diensten (MPD). Met het oog op het nieuwe pensioenstelsel denkt het fonds als één organisatie sneller, effectiever en goedkoper huidige en toekomstige klanten te kunnen helpen. Hoewel het fonds 100% eigenaar van de uitvoerder was, was er toch sprake van een formele scheiding. Zowel de administratie als het fiduciair vermogensbeheer zal door het pensioenfonds worden uitgevoerd. Het vermogen dat hierdoor onder direct fiduciair beheer van het fonds valt, is € 6.7 miljard.

BlackRock

Vermogensbeheerder Blackrock heeft in 2023 één nieuw fiduciair mandaat gewonnen en dat is die van pensioenfonds TDV met een waarde van € 586 miljoen. TDV voerde tot de aanstelling van BlackRock een groot deel van het beleggingsbeleid zelf uit. Naast de strategische advisering, zal BlackRock ook managers selecteren en monitoren en het balans- en risicomanagement, inclusief het beheer van de rente- en valuta afdekking, verzorgen. Theo Hillen, directeur stichting pensioenfonds TDV zegt daar verder over: ‘…Door de aanstelling van BlackRock wordt de uitvoering van het beleggingsproces beter geborgd en worden de risico’s van de uitvoering verminderd. Daarnaast zal de deskundige hulp van BlackRock, met het oog op de vele veranderingen in de nabije toekomst, ons goed van pas gaan komen.’

Aegon AM

Pensioenfonds DHL Nederland heeft in 2023 Aegon AM aangesteld als fiduciair manager. In samenwerking met AF Advisors heeft het fonds een uitgebreid selectietraject doorlopen waar Aegon AM als winnaar uit de bus is gekomen. Dienstverlening omvat het volledige fiduciaire pakket inclusief advies en monitoring van de niet-beursgenoteerde vastgoedportefeuille en het beheer van de LDI-portefeuille. Hoewel het fonds de managerselectie zelf deed was Aegon AM al nauw betrokken bij het beleggingsbeleid van DHL. Zo gaf de vermogensbeheerder al advies over de strategische portefeuille en het beleggingsplan en vervulde zij ook de rol van balansmanager.

Wisselingen door overstap naar Algemeen Pensioen Fonds

In 2023 is er door de overgang van pensioenfondsen naar een APF, zeker in vergelijking met voorgaande jaren, veel pensioenvermogen van fiduciair manager gewisseld. Fiduciair managers Van Lanschot Kempen, Achmea IM en Aegon AM hebben hierdoor extra pensioenvermogen onder fiduciar beheer gekregen. Bij Van Lanschot Kempen ging het om een totaal van € 1.2 miljard aan pensioenvermogen. Het betreft de vermogens van Croda, Xerox en PepsiCo Nederland. Daarbij dient vermeld te worden dat het fiduciaire beheer bij Xerox tot de overgang in-house werd uitgevoerd. Aegon AM heeft door de overstap van Astellas ruim € 412 miljoen extra pensioenvermogen onder fiduciair beheer erbij gekregen. Achmea IM tot slot heeft door de transitie van Deutsche Bank naar Centraal Beheer ruim € 411 miljoen onder fiduciair beheer kunnen bijschrijven.

Fiduciair managers die door al deze wisselingen pensioenvermogen hebben verloren zijn BNP Paribas, DWS, Goldman Sachs, BlackRock en in minimale mate MN. Zo heeft BNP Paribas door de overstap van Croda naar HNPF een fiduciair beheerd vermogen van ongeveer € 190 verloren en DWS heeft door de overstap van Deutsche Bank naar Centraal Beheer een fiduciair beheerd vermogen € 411 miljoen moeten inleveren. Goldman Sachs AM en BlackRock hebben door de overgang van respectievelijk Astellas en PepsiCo € 412 miljoen en € 282 miljoen moeten inleveren.